Na czym polega radełkowanie i jakie są jego typy?

Radełkowanie czyli moletowanie, jest to jedna z operacji wykonywana najczęściej z zastosowaniem tokarki, której celem jest stworzenie rowków na powierzchni obrabianego detalu.

Proces dzieli się na dwie metody:

metoda bezwiórowa (plastyczna), polega na wygnieceniu na powierzchni obrabianego przedmiotu wzoru przy pomocy narzędzia, w kształcie krążka (radełka)
metoda wiórowa (frezowanie), polega na nacięciu wzoru za pomocą radełka wyposażonego w ostre zęby.
Przy czym frezowanie wzoru ma ograniczone zastosowanie:
– pozwala na wykonywania jedynie profili RAA i RGE
– obróbce mogą być poddawane wyłącznie przedmioty walcowe, w osiowym kierunku obróbki
Zaletą radełkowania za pomocą frezowania jest możliwość obróbki detali cienkościennych i fakt, że proces ten nie powoduje zwiększenia średnicy zewnętrznej obrabianego przedmiotu.

Po co wykonuje się radełkowanie?

Powierzchnia poddana moletowaniu (radełkowaniu) zapewnia zdecydowanie lepszy chwyt niż powierzchnia gładka. Wzór uzyskany za pomocą wgniecenia lub frezowania pozwala na zwiększenie przyczepności danego elementu. Do najczęściej tworzonych wzorów zaliczamy: proste, skośne, naprzemienne (proste i skośne nacięcia). Co ważne, radełka tokarskie stosowane są nie tylko do zadań użytkowych, ale również do dekorowania powierzchni różnymi wzorami.

Tej operacji tokarskiej mogą być poddane niemal wszystkie materiały. To od materiału zależy dobór nie tylko odpowiedniego narzędzia do radełkowania, ale również metody radełkowania, prędkości skrawania i posuwu.

Typy radełkowania

Typy radełkowania dobierane są przede wszystkim w zależności od specyfiki obrabianego materiału. Wyróżniamy:

prosty układ rowków, który znajduje zastosowanie do niemal wszystkich materiałów;
krzyżowy układ rowków, wykorzystywany w przypadku m.in. stali, mosiądzu, aluminium, fibry;
kratkowy układ rowków przeznaczony do gumy oraz mas plastycznych;
śrubowy

Warto przy tym dodać, że narzędzia do radełkowania umożliwiają wykonywanie nie tylko rowów krzyżowych, prostych czy kratkowych, ale również wgłębień o różnych kątach pochylenia i podziałkach. Istnieje możliwość obróbki przedmiotów obrotowych o niewielkich średnicach, sięgających nawet kilku milimetrów.
Wyróżniamy przy tym narzędzia do radełkowania jednorolkowe i dwurolkowe.